CistusCreticusIncanus  ή Λαδανία ή Αλάδανος ή Κουνούκλα…

Θαμνώδες Φυτό, Eνδηµικό στην Ελλάδα  το οποίο φύεται  Κυρίως στην Κρήτη αλλά και στη Μεσόγειο. Το φυτό Cistus (Κίστος), ανήκει στην οικογένεια των Cistaceae (Κιστιδών) με 7 γένη και περισσότερα από 150 είδη. Ο αυτοφυής Θάμνος έχει ένα χαρακτηριστικό να ενεργοποιούνται οι σπόροι του μετά από πυρκαγιά.  Τα φύλλα του είναι  χνουδωτά και τα άνθη του έχουν λευκό ή ροζ χρώμα, πολύ λεπτά σαν τσαλακωμένα.

Ο CISTUS  INCANUS  είναι αρωματικό και  φαρμακευτικό φυτό. Περιέχει: Βαλσαμώδη ρητινική αρωματική ύλη το λάβδανο ή λάδανο ή λαδανιά - αλαδανιά. ( Δεν πρέπει να συγχέεται με το «λάβδανο» που υπήρχε στα φαρμακεία με προέλευση από τα οπιοειδή)

Σε μορφή ροφήματος γνωστό από χιλιάδες χρόνια, ηρεμεί από πόνους και αναζωογονεί -  θεραπεύει πολλές παθήσεις του πεπτικού.  Το λάβδανο θεωρείται μια από τις ισχυρότερες ρητίνες - λιβάνια από την αρχαιότητα. Είναι γνωστό και ως "Το Μύρο της Βίβλου" και ήταν ένα από τα βασικά λιβάνια που έπρεπε να καίγονται κατά την ανάγνωση των Ψαλμών του Δαυίδ & της Βίβλου. Το άρωμά του εξαιρετικά πλούσιο και δυνατό, χρησιμοποιείται για προστασία, δύναμη και πνευματική εξέλιξη. To 1999 ήταν Ευρωπαϊκό έτος για το Φυτό Αυτό.

ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ: 

Α) Αναφορές από την Αρχαία Μεσοποταμία. Β) Αρχαία Αίγυπτο Γ) Βίβλο  Δ) Αναφορά για το λάβδανο έχουμε από σχεδόν όλους τους γιατρούς της αρχαιότητας: 1.Ιπποκράτης 2. Θεόφραστος 3. Γάιος Πλίνιος Σεκούνδος 4. Διοσκουρίδης 5. Κλαύδιος Γαληνός 6. Κέλσιος 7. Ορειβάσιος από την Πέργαμο 8. Αέτιος ο Αμιδηνός 9. Αβικέννας (Ο συστηματικότερος εκπρόσωπος της ισλαμικής φιλοσοφίας .

1. ΗΡΟΔΟΤΟΣ - ΘΑΛΕΙΑ 112.     
   Τὸ δὲ δὴ λήδανον, τὸ καλέουσι Ἀράβιοι λάδανον, ἔτι τούτου θωμασιώτερον γίνεται· ἐν γὰρ δυσοδμοτάτῳ γινόμενον εὐωδέστατον ἐστί· τῶν γὰρ αἰγῶν τῶν τράγων ἐν τοῖσι πώγωσι εὑρίσκεται ἐγγινόμενον οἷον γλοιὸς ἀπὸ τῆς ὕλης. χρήσιμον δ᾽ ἐς πολλὰ τῶν μύρων ἐστί, θυμιῶσί τε μάλιστα τοῦτο Ἀράβιοι.   Η αναφορά του Ηροδότου για την συλλογή από τις τρίχες των κατσικιών που ενώ βοσκούσαν κολλούσε η ρητίνη του Κίστου.                              
2. Ο Διοσκουρίδης. Στο περί Ύλης Ιατρικής. Α,97 αναφέρει.
   "Ένιοι δε και σχοινία επισύρουσι τοις θάμνοις και το προπλασθέν αυτοίς λίπος αποξύσαντες αναπλάσσουσιν".
   Από αυτή τη μικρή καταγραφή του Διοσκουρίδη φαίνεται ότι ο αλάδανος μαζεύεται αιώνες τώρα, ακριβώς με τον ίδιο τρόπο. Δηλαδή επισύρουσι (σέρνουν) σχοινιά πάνω στους θάμνους και το υλικό που μαζεύεται πάνω στα σχοινιά, αποξύεται και αναπλάθεται.
3. Η ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΚΑΙ Η ΦAPMAKOΛOΓlKH ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΡΗΤΙΝΗΣ ΛΑΔΑΝΟ

Η αναφορά του Επίκουρου καθηγητού της φαρμακογνωσίας του Πανεπιστημίου των Αθηνών ΚΩΝ/ΝΟΥ ΔΕΜΕΤΖΟΥ Ph.D  είναι κλασική πλέον.

Ιστορικά στοιχεία: Ιστορικά, αναφορές υπάρχουν από τον Διοσκουρίδη, τον Πλίνιο και τον Ηρόδοτο, οι οποίοι αναφέρονται στον κίσθο από τον οποίο και παράγεται το Λάδανο. Όσον αφορά την συλλογή του Λαδάνου περιγραφές υπάρχουν από τον Διοσκουρίδη τον Τournefort, Bellonius και τον Μαρίτη. Σύμφωνα με τον Μαρίτη υπήρχε μεγάλη παραγωγή στην Κύπρο - 1763 - αλλά και στην Κρήτη και οι εξαγωγές εγίνοντο προς την Αλεξάνδρεια και στην συνέχεια στο Σουδάν. Η συλλογή γινόταν με όργανο ονομαζόμενο ληονίστρα Στον Μεσαίωνα η συλλογή από την Κρητική Λαδανιά γινόταν με ένα είδος τσουγκράνας εφοδιασμένο με λωρίδες στις οποίες κολλούσε το Λάδανο και στην συνέχεια συλλέγεται για να κατεργασθεί. Η εργασία αυτή γίνεται τις μεσημβρινές ώρες γιατί τότε μόνο το ρετσίνι γινόταν ρευστό και η συλλογή του ήταν δυνατή. Σήμερα το Λάδανο συλλέγεται στην Ισπανία (Cistus ladanifer L.),στην Κρήτη και Κύπρο κυρίως από τον Cistus creticus L.

Ετυμολογία - Λαϊκά ονόματα Η ετυμολογία του κίστου, κίσθου και του παραγώγου αυτού κίσθαρος αποδίδεται  στην Ελληνική λέξη κίστη που σημαίνει πανέρι, κουτί. Τα λαϊκά ονόματα τα οποία και απαντώνται στα φυτά του γένους Cistus είναι: κίστοι, κίσθοι, κίσσαροι, κιστάρια, κίστα, ατίσαρα, αλίσαροι, αλιταριές (Πάρος), ξισταριά, κουνουκλιές και κουνούκλα. Ειδικά για το Cistus creticus L., αναφέρεται ότι ελληνικά ονομαζόταν κύστος, λήδον, κουνούκλα (νεοελληνικά), κύστους, λήδον (Λατινικά), Ciste de crete (Γαλλικά), Λάντανο (Ιταλικά), λαδέμ αγαστί (Τούρκικα) και jara de Ladano (Ισπανικά).

Χημικά συστατικά - Φαρμακολογική δράση
Μια γενική επισκόπηση των συστατικών των φυτών του γένους Cistus,
παρουσιάζεται από τους Wehmer, και Hegnauer, ενώ σχετικά με την ανάλυση της  ρητίνης Λάδανο υπάρχουν αναφορές από τους Tschirch και Stock, ενώ ο Καθηγητής Ε. Εμμανουήλ το 1912 παρουσίασε μια αρχική ανάλυση. Η βιβλιογραφία για την ανάλυση της ρητίνης Λάδανο και του φυτού παραγωγής της Cistus είναι από το 1964. H φαρμακολογική δράση της ρητίνης, έχει χρησιμοποιηθεί κατά της πανώλους τον 18ο αιώνα και σαν αλοιφή σε διάφορες δερματικές παθήσεις. Σύμφωνα με την παραδοσιακή Ιατρική το Λάδανο μπορεί να αναστείλει το 'βγαρτό' καλοήθους μορφής. Σαν 'βγαρτό' αναφέρονται τα αποστήματα (αχελώνια) μαλάθρακες.

• Επίσης αναφέρεται η χρησιμοποίηση του για σκληρούς όγκους μήτρας, και για όγκους του πρωκτού αναμιγνυόμενο με λίπος, σε ρηνικούς πολύποδες και καρκινογόνα έλκη.  Νεώτερα πειράματα επιβεβαιώνουν την χρήση αυτή του Λαδάνου.  Έτσι υπάρχουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα σε ίn vitro πειράματα σε κυτταρικές σειρές όπως ΚΒ, Ρ388, NSCLC-N6, RAJI, ΜΟLΤ3, Η9 οι οποίες αφορούν διάφορους τύπους καρκίνων.  Επίσης και άλλα ενδιαφέροντα αποτελέσματα έχουν δημοσιευθεί και αφορούν την αντιμικροβιακή δράση του φυτού και της ρητίνης του. Τέλος αναφέρεται η χρησιμοποίηση της ρητίνης Λάδανο στην παρασκευή του Αγίου Μύρου.
• ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ CISTUS.
• Είναι σήμερα παραδεκτό ότι το τσάι του Κίστου είναι τρεις φορές πιο υγιεινό από όσο το πράσινο τσάι. Προστατεύει την καρδιά τέσσερις φορές καλύτερα από το κόκκινο κρασί και είναι αντιοξειδωτικό είκοσι φορές ισχυρότερο από τον φρέσκο χυμό λεμονιών. Ισχυρότερος από τη βιταμίνη Ε και C σύμφωνα με δοκιμές που έγιναν στο ίδρυμα Lefo Ahrensburg της Γερμανίας.
• Ο Κίστος περιέχει έναν εξαιρετικά αποτελεσματικό συνδυασμό αντιοξειδωτικών: ήδη ένα ποτηράκι του συγκεντρωμένου τσαγιού έχει την ίδια επίδραση με μια καθημερινή δόση της βιταμίνης C (ως ασκορβικό οξύ).
• Αποτοξινώνει το σώμα και αποβάλλει τα τοξικά βαριά μέταλλα που προέρχονται από τον καπνό των τσιγάρων, των οδοντικών σφραγισμάτων και της περιβαλλοντικής ρύπανσης κατά τον καθηγητή Claus Peter Siegers. Με 50mg τσάι Cistus 1-2 φορές την ημέρα μειώνεται το επίπεδο του καδμίου στο αίμα.
• Ο Κίστος βοηθά σε πολλές μυκητιασικές μολύνσεις όπως mycosis, candida albicans κλπ. κατά τον καθηγητή Frank Petereit.  Καταπολεμά πολλούς επιβλαβείς μικροοργανισμούς όπως τα κολοβακτηριδίο και ελικοβακτηρίδιο και άλλες φλεγμονές.
• Περισσότερο εντυπωσιακό είναι ότι το τσάι του Κίστου έχει μια πολύ ισχυρή αντιική επίδραση στους ιούς της γρίπης στους ιούς πτηνών (H7N7 ) & (Η1Ν1). 

Αυτό ανακαλύφθηκε από τους βιολόγους του «Institut fur Molekulare Virologie (Ίδρυμα μοριακής ιολογίας»). Ο καθηγητής Stefan Ludwig στο Munster επισημαίνει ότι το καλύτερο πράγμα είναι, «ότι το τσάι δεν βλάπτει τα σωματικά κύτταρα που επηρεάζονται από τον ιό. Είναι φυσικό  αντιικό, ο ιός δεν αναπτύσσει οποιοδήποτε σημάδι αντίστασης».

• Για την νευροδερματίτιδα, οι δοκιμές από τον καθηγητή G. Weibling`s και του καθηγητού G. Wiese  απέδειξαν ότι χάρη στον Κίστο η εμφάνιση του δέρματος βελτιώθηκε σε 61 από 95 ασθενείς που έπασχαν από νευροδερματίτιδα, πράγμα που αντιμετωπίστηκε χωρίς επιτυχία με άλλες αγωγές.
• Φαγούρα, ερεθισμένο δέρμα, νευροδερματίτιδα  & ακμή ο Κίστος τα ηρεμεί πολύ γρήγορα με πλύσεις: Αρκεί να καθαρίσετε με το αραιωμένο τσάι (10g του τσαγιού σε 200ml του νερού αφού πρώτα το ζεστάνετε για περίπου 5 λεπτά) το δέρμα με ένα σφουγγάρι δύο φορές την ημέρα και αφήστε να στεγνώσει χωρίς ξέπλυμα. Επιπλέον να πιείτε τουλάχιστον ένα με δύο ποτήρι του τσαγιού Cistus ημερησίως, καλύτερα πριν από το πρόγευμα το πρωί. Η θεραπεία του δέρματος πρέπει να διαρκέσει τουλάχιστον 4 έως 6 εβδομάδες. Οι πλύσεις με Κίστο συμπληρώνονται με την κατανάλωση του τσαγιού Κίστου (έως και ένα λίτρο καθημερινά όπως για την αποτοξίνωση).
• Το μυστικό αυτών των καταπληκτικών αποτελεσμάτων του Cistus είναι ιδιαίτερα το υψηλού επιπέδου της βιταμίνης P, αποκαλούμενες Πολυφαινόλες. Ο Cistus ανήκει στην ομάδα φυτών με το πιο υψηλό επίπεδο πολυφαινολών στην Ευρώπη.
• Η «Deutsche Gesellschaft fur Ernahrung» («γερμανική ένωση για τη διατροφή») υπογραμμίζει:
  «Τα τρόφιμα πλούσια σε πολυφαινόλες αποτρέπουν τα κύτταρα από την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή (άρα πρόληψη καρκίνου), σταθεροποιούν την καρδιά και την κυκλοφορία και υποστηρίζουν τη βιολογική δραστηριότητα της βιταμίνης C.»

Ο Cistus έχει: Αποδεδειγμένη δράσης ενάντια στους ιούς, βακτηρίδια και μύκητες. Αντιφλεγμονώδη δράση και προστασία του εντέρου. Είναι μακράν το καλύτερο αντιοξειδωτικό κατά των ελευθέρων ριζών μέσω της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού συστήματος. Αποτοξινωτικό από τα βαρέα μέταλλα. Χωρίς παρενέργειες ή αλληλεπιδράσεις με φάρμακα.   

• Με  βάσει όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία, το Δεύτερο από τα Μυθικά Βότανα μετά την Aloe Vera,ο  Cistus Incanus, παραμένει στην πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού με τις υψηλότατες αντιοξειδωτικές, αντιικές, επουλωτικές αντινεοπλασματικές και άλλες ιδιότητες του. Αίσθηση μου ότι στα χρόνια που έρχονται ο  Cistus θα μας αποκαλύψει και άλλες καταπληκτικές ιδιότητες έτσι ώστε  δικαιωματικά θα εκτοπίσει κάθε άλλο ρόφημα από τις διατροφικές μας συνήθειες.

Ασπραδάκης Σταύρος, Παιδοχειρουργός.  

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

1. Pedani Dioscurides, De Materia Medica Vol. 1 p.87 Max. Wellman, Βerlίη 1958
2. Γεννάδιος Π.Γ. Λεξικό Φυτολογικό σελ. 512, Αθήνα 1914.
3. Carnoy I.Dictionnaire etymologique des nomes grecs de plantes,p.84,Lourain 1959
4. Διονύσιος Πύρρος ο Θετταλός Τόμος II, Αθήνα 1833.
5. Δεμέτζος Κων.νος, Διδακτορική Διατριβή, Αθήνα 1990.
6. Demetzos C., Mitaku S., et al. Αnn. Farm. Francaises 1989
7. Demetzos C., Mitaku S., et al. Planta Med. 60, 590,1994.
8. Demetzos C., Harνala C., et al. J. Nat. Prod. 53, 1365, 1990
9. Demetzos C., Mitaku S., et al. J. Ess. Oίl Res. 6, 37, 1994
10. Chinou I., Demetzos C. et al. Planta Med. 60, 34, 1994
11. Demetzos C., Mitaku S., Couladis Μ., et al. Phytochemistry35, 979, 1994.
12. Φραγκάκη Ε., Η δηµώδης Ιατρική της Κρήτης, Αθήνα 1978
13. Καββάδα ∆., Βοτανικόν και Φυτολογικόν Λεξικόν σελ. 1934, Αθήνα 1956.
14. Γεννάδιος Π.Γ. Λεξικό Φυτολογικό, σελ. 512, Αθήνα 1914
15. Gunther R.T., “The Greek herbal of Dioscurides” Oxford, Oxford UniversityPress p.701 1934
16. Tecoz Η., Reutter L., Vade Mecum. De Matiere Medicale p.205 1943
17. Polunin Ο., Flowers of Greece and the Balkans p.340 Oxford Press. 1980. 18. Ιστότοπος http://www.ladanum.gr, http://nikiana.wordpress.com/,  Πηγές Από Διαδίκτυο, μυστικά για την υγεία.